Wariograf, często nazywany 'maszyną do wykrywania kłamstw’, to urządzenie używane do monitorowania i rejestrowania kilku różnych procesów fizjologicznych osoby podczas zadawania serii pytań. Te procesy obejmują ciśnienie krwi, tętno, oddychanie i potliwość skóry. Podstawowa zasada działania wariografu polega na założeniu, że kłamstwo wywołuje widoczne zmiany w procesach fizjologicznych.
Tym, co jednak istotne, jest to, że wariograf nie wykrywa kłamstwa bezpośrednio. W rzeczywistości, rejestracja zmian w procesach fizjologicznych nie oznacza, że osoba kłamie, mogą one wynikać również z innych przyczyn, takich jak stres, lęk, emocje czy reakcje na pytania. Dlatego interpretacja wyników testu wariografem wymaga wielu czynników, które należy wziąć pod uwagę.
Wiarygodność badania wariografem
Wiarygodność i skuteczność badania wariografem są tematem wielu kontrowersji. Badania na ten temat dają różne wyniki – niektóre pokazują skuteczność na poziomie 90%, inne są znacznie mniej optymistyczne. Wielu ekspertów zgadza się, że badanie wariografem nie jest 100% wiarygodne i nie może być traktowane jako nieomylne.
Choć testy wariograficzne są często używane w śledztwach kryminalnych i sądowych, wiele krajów nie dopuszcza ich jako dowodów sądowych. Wykorzystanie wyników takiej procedury w sądzie może prowadzić do znacznych problemów etycznych i prawnych. Na przykład, niewinna osoba może tłumaczyć, że była zestresowana i stąd wynikające 'false positives’, czyli wyniki wskazujące na kłamstwo, chociaż osoba mówiła prawdę.
Kiedy badanie wariografem może być użyteczne?
Badanie wariografem można uważać za użyteczne narzędzie w pewnych sytuacjach. Może służyć jako dodatkowe wsparcie dla śledczych, pomagając im zrozumieć, czy osoba może zatajać informacje. Może również być wykorzystane w procedurach przesiewowych, na przykład podczas rekrutacji do służb bezpieczeństwa.
Jednak kluczowe jest zrozumienie, że badanie wariografem nie daje odporności na błędy. Nawet jeśli jest używane prawidłowo i interpretowane przez doświadczonych specjalistów, nadal istnieje ryzyko błędnej oceny. Dlatego tak ważne jest, aby nie polegać wyłącznie na wynikach badania wariografem, a widzieć je jako jeden z wielu czynników służących do oceny prawdy.